تکرار حوادث فرانسه در ایران ممکن است؟/پژمان گرامی

ندای ایرانیان: جنبش‌های اجتماعی که همبستگی و انسجام درونی در آن نقش مهمی دارد عموماً حول محورهایی شکل می‌گیرد که ماهیت صنفی یا سیاسی اجتماعی دارند. آنچه در طی سالهای اخیر از طرف جامعه شناسان و متفکرین کمتر به آن پرداخته شده نبودن تحلیل درست از ماهیت جنبش هاست که مانع از تعریف و درک روشن و ارائه راهکار واقعی برای روبه رو شدن آن است.

در همین روزهای اخیر و در جریان التهابات در فرانسه و اعتراض بخشی از جامعه شاهد اتفافاتی بودیم که نشان داد انتظارات متراکم و پاسخ داده نشده اگر به رسمیت شناخته نشود تا چه اندازه می تواند بحران ساز و خطرناک باشد.به عبارتی نوع برخورد و رفتار مسئولین در قبال انتظارات و خواست های جامعه می تواند ماهیت و جنس خواست های صنفی و اجتماعی را تعیین کند.

در جامعه و در کوچه و خیابان می بینیم که نوعی ادبیات غُر محور در قبال تعریف و تفسیر از شرایط کشور وجود دارد که نشان می دهد نارضایتی از شرایط معیشتی دغدغه بسیاری از مردم است و تلاش هایی که با هدف دستکاری ماهیت و قلب واقعیت آن از سوی برخی مسئولین صورت می گیرد نه تنها آن را کمرنگ نکرده بلکه بر شدت آن هم افزوده است.

ممکن است که نقد این غر محور بودن گفتار ها و رفتار ها ما را متهم به نوعی محافظه کاری کند اما واقعیت این است که به رغم وجود موانع و مشکلات در طی این سالها دستاورد های زیادی داشته ایم.نه سیاه نمایی صرف و نه توجیه وضع موجود هیچکدام نمی تواند راه برون رفت از مشکلات را به دنبال داشته باشد.در این شرایط شاهد هستیم نوعی هیچ انگاری و تلاش برای ندیدن در بعضی رفتارها دیده می شود.درست مانند فردی که فکر می کند با روی برگرداندن و ندیدن اتومبیلی که با سرعت به سوی او می آید خطر از او دور می شود.برخی هم فکر می کنند با ندیدن واقعیت ها اساساً حقیقت وجود آن از بین می رود.

تا زمانی که وجود یک مسئله و بحران به رسمیت شناخته نشود نمی توان به برطرف شدن آن امید داشت، مادامی که انتظارات انباشته شده وجود دارد اما به رسمیت شناخته نشود یا وجود آن به برنامه ریزی رقبا برای ناکارامد نشان دادن دولت معرفی شود این غر زدن و زمزمه ها می تواند به جریانی شبه جنبشی تبدیل شود و خواست های معیشتی و صنفی با به رسمیت شناخته نشدن و بی توجهی و بی اعتنایی تبعات امنیتی پیدا کند.

جامعه انتظار ندارد که مشکلاتی که در طی چند سال ایجاد شود یک شبه و به چشم بر هم زدنی حل شود و با حرکتی خارق العاده مسئولین دفعتا ریشه مشکلات را بخشکانند بلکه انتظار به حق و قانونی مردم این است که مسئولین برای حل مشکلات از تریبون درمانی و سخنرانی های بی کیفیت و بی محتوا عبور کنند و در عرصه عمل اقدام موثر و تدبیری کارگشا ارائه کنند که دستاورد آن برای مردم ملموس باشد.

چه دوست داشته باشیم و چه گره به ابرو بیندازیم امروز مردم از مشکلات معیشتی خود رنج می برند و دعوت آنان به مقاومت و دندان بر جگر گذاشتن در حالی که در پشت تریبون ها با ارائه آمار از بهبود شرایط سخن بگوییم اما آثار آن در زندگی مردم احساس نشود هیچ اقدام مثبتی صورت نمی گیرد.مردم اگر احساس کنند که مسئولین صدایشان را می شنوند و از دردشان درد مند هستند یا با اقدامات زمان بندی شده و واقعی در بازه زمانی مشخص حداقل گشایشی را احساس کنند آنگاه است که در برابر مشکلات پایمردی و مقاومت می کنند.

سکوت مردم و نقدهایی که در کوچه و خیابان مطرح می شود باید همه را به این نتیجه برساند که آنچه در فرانسه اتفاق افتاد در هر جای دیکر جهان هم ممکن است تکرار شود. کشور ما در دی ماه گذشته اعتراضاتی را شاهد بود که بر اساس گفته های وزیر کشور در ۱۰۰ شهر اتفاق افتاد و در ۴۲ شهر هم به التهاب جدی رسید. تحلیل روشنی هم از آن حادثه ارائه نشد و هر فرد و گروهی از زاویه دیدگاه و تفسیر خود دست به تحلیل زد که جامع و همه جانبه هم نبود. اساساً جریان های اجتماعی و حتی جنبش های اعتراضی قابل کنترل و پیش بینی هستند و راهکار مقابله و مهار آن به رسمیت شناختن مطالبات است خواست‌هایی که قانونی، مشروع و واقعی باشد. نمی‌شود مردم را نامحرم دانست. امیر المومنین در نامه ۵۳ در کتاب شریف نهج البلاغه خطاب به مالک اشتر می‌فرمایند: وَ إِنْ ظَنَّتِ الرَّعِیَّهُ بکَ حَیْفاً فَأَصْحِرْ لَهُمْ بعُذْرِکَ وَ اعْدلْ عَنْکَ ظُنُونَهُمْ بإِصْحَارِکَ فَإِنَّ فِی ذَلِکَ رِیَاضَهً مِنْکَ لِنَفْسِکَ وَ رِفْقاً برَعِیَّتِکَ وَ إِعْذَاراً تَبْلُغُ بهِ حَاجَتَکَ مِنْ تَقْوِیمِهِمْ عَلَی الْحَقِّ. هرگاه مردم (به‌درست یا غلط) بر تو گمان ستمکاری داشتند، آشکارا عذرت را برایشان توضیح بده و با شفافیت و روشنگری ذهنیت آنان را اصلاح کن؛ چراکه این پاسخگو بودن، نفس تو را تربیت و رام می‌کند و سبب مهربانی و نرمی با مردم می‌شود و راهی است برای آنکه به هدفت در واداشتن آنها بر حق برسی.

منبع: خبرآنلاین