بررسی و نقد محمد مهاجری از «قانون جدید انتخابات مجلس» در حزب ندای ایرانیان
محمد مهاجری از چهره‌های شناخته شده رسانه‌ای کشور در جلسه با شورای سیاستگذاری حزب ندای ایرانیان به بررسی ابعاد مختلف «قانون جدید انتخابات مجلس» پرداخت. مهاجری ضمن انتقاد از برخورد دولت به خاطر نادیده گرفتن سخنان رهبری انقلاب در خصوص برگزاری پرشور انتخابات مجلس، عنوان کرد که دولت به‌طور غیرمستقیم برای ضعیف شدن مجلس اقداماتی انجام می‌دهد.
بایکوت سخنان رهبری در زمینه انتخابات مجلس محمد مهاجری در تفسیر و بررسی انتخابات پیش روی مجلس، معتقد است که با توجه به تاکید رهبری انقلاب در سخنرانی‌شان در اول فروردین ۱۴۰۲ در مشهد مقدس، باید زودتر روند انتخابات شروع می‌شد. در ادامه مهاجری با بررسی تغییر قوانین انتخابات مجلس خاطرنشان کرد: اصلاح قانون انتخابات در حد دو تا سه درصد می‌تواند به بهتر شدن انتخابات کمک کند که البته این قانون بیشتر مناسب شهر تهران است. قانون جدید انتخابات مجلس از دو جنبه باعث افزایش قدرت شورای نگهبان می‌شود. اول اینکه شورای نگهبان حتی بعد از تصویب اعتبارنامه افراد، امکان رد کردن فرد را دارد. دوم اینکه از این پس وزیر کشور برای تمدید ساعت انتخابات باید از شورای نگهبان اجازه بگیرد. مهاجری در تفسیر جنبه دوم بیان کرد که جایگاه وزیر کشور در حد کارمند شورای نگهبان تنزل پیدا کرده است.
مهاجری در بررسی موضوع پیشثبتنام کاندیداها گفت: در واقع مجلس کاری کرد که با اضافه کردن زمان انتخابات در بحث پیشثبتنام، خودبه‌خود زمان کافی در جمع‌آوری اطلاعات برای ساخت پرونده ایجاد شود.
افزایش تعداد کاندیداها
برای شورای نگهبان یک چالش است
موضوع دیگری که مهاجری به آن پرداخت، رشد سه برابری تعداد کاندیداها بود. او این افزایش تعداد کاندیداها از ۱۶ به ۴۹ هزار نفر را برای شورای نگهبان ناخوشایند دانست و در اقامه دلیل خود برای این موضوع عنوان کرد که تعداد زیاد کاندیداها با توجه به اینکه در قانون جدید، شورای نگهبان نمی‌تواند بگوید: «من صلاحیت این فرد را احراز نکردم.» شرایط کابوس‌واری در هنگام بررسی صلاحیت تمامی این افراد برای شورای نگهبان رقم خواهد زد. وی ادامه داد: در این شرایط دو حالت رخ می‌دهد یا اینکه شورای نگهبان با استفاده از پرونده‌سازی‌هایی که از قبل صورت گرفته افراد را ردصلاحیت کند یا اینکه درست مانند دفعات قبل بعد از رد افراد بگوید: «من نمی‌توانم بگویم عدم احراز صلاحیت، اما طبق قانون موظف هستم دلیلش را هم بگویم و می‌گوید.» او این حالت را ردصلاحیت فله‌ای خواند، همچنین افزود: نه تقریباً که تحقیقاً شورای نگهبان حتی طبق قانون اساسی به هیچ مقامی حتی به رهبری پاسخگو نیست حتی در مقام عمل به خدا هم پاسخگو نیست. در ادامه او هشدار داد که اگر مانند سال‌های قبل ردصلاحیت فله‌ای انجام شود دوباره شلوغی و اعتراض عمومی در فضای سیاسی به خصوص احزاب اصلاح‌طلب یا اعتدالی یا کسانی که ردصلاحیت خواهند شد، مواجه خواهیم شد.
شاید اصلاح‌طلبان
چهره‌های اصلی خود را وارد انتخابات نکنند
مهاجری در ادامه افزود: شورای نگهبان برای اینکه بهانه اعتراض به جریان اصلاحات ندهد ۲۰ نفر اصولگرا را هم ردصلاحیت می‌کند که اکثراً مسائل مالی دارند. همچنین ممکن است جریان اعتدال و اصلاحات به این نتیجه برسند که بهتر است چهره‌های اصلی مانند لاریجانی و جهانگیری وارد انتخابات نشوند. وی برای این موضوع این‌گونه استدلال کرد که ممکن است این افراد ثبت‌نام کنند و تایید صلاحیت شوند، اما سایر افراد همسو رد شوند و این افراد حتی اگر وارد مجلس هم بشوند با تعداد کم همراهان، در مجلس تاثیرگذار نخواهند بود و حتی نمی‌توانند نقش یک اقلیت قدرتمند را ایفا کنند و از طرفی دیگر چنین شرایطی زمینه را برای حملات اعضای تند اصولگرا به آنها به خاطر اقبال کم مردم از اصلاح‌طلبان و اعتدالیون فراهم می‌کند.
او با بیان این نکته که دولت، صداوسیما و همچنین فضای مجازی نقش مهمی در داغ شدن فضای انتخابات دارند؛ ادعا کرد که مردم در حال حاضر علاقه‌ای به موضوعات پیرامون انتخابات ندارند و این‌گونه استدلال کرد: به نظرم بخش عمده‌ای از مردم شاید تا ۱۰، ۱۵ سال قبل به دلیل تکلیف شرعی پای صندوق‌های رای می‌آمدند، یک عده هم به خاطر تکلیف ملی می‌آمدند، مردم آمدند و به تکلیف‌شان عمل کردند، اما دیدند مجلسی که تشکیل شد به تکلیفش عمل نمی‌کند و کاری در راستای مطالبات مردم انجام نمی‌دهد. مردم در سال ۱۳۹۲ به آقای روحانی رای دادند که شعارش تعامل با جهان بود. می‌خواست برجام را به نتیجه برساند، جریان سیاسی که پشتوانه‌های اقتصادی قدرتمند دارد جلوی برجام می‌ایستد و اجازه نمی‌دهد. خب مردم می‌گویند مگر ما مریض هستیم وقت‌مان را تلف و تلاش کنیم که آقای روحانی رای بیاورد، آقای ظریف مذاکره کند و یک عده را از بین ببرند.
احمدی‌نژاد در حال حاضر رییس‌جمهور است
او ضمن اینکه تحریم انتخابات توسط اصلاح‌طلبان را نوعی خودکشی دانست، نکاتی را پیرامون جریان آقای احمدی‌نژاد و نزدیکانش بیان کرد. مهاجری معتقد است که آقای احمدی‌نژاد و حلقه افراد نزدیک به او که قبلاً با عنوان حلقه انحرافی تعبیر می‌شد هیچ نیازی به حضور در انتخابات ندارد، چون دولت رییسی به تمام معنا، رفتارهای احمدی‌نژاد را ترجمه می‌کند و جبهه پایداری، عکس‌برگردان کامل آقای احمدی‌نژاد را انجام می‌دهد. الان آقای احمدی‌نژاد در مملکت رییس‌جمهور است یا در مجلس حکمرانی می‌کند بنابراین واقعاً نیازی به آمدن خودش وجود ندارد. مهاجری در ادامه به بررسی رابطه دولت با جریان آقای قالیباف پرداخت و عنوان کرد که قطعاً دعوایی بین آنهاست و این دعوا زرگری هم نیست. در این زمینه وی افزود: جریانی در دولت می‌خواهند آقای قالیباف از مجلس حذف شود و شخص خاصی جایگزین او شود که در نتیجه آقای رییسی دو سال آخر ریاست‌جمهوری را با خیال راحت‌تری سپری کند، چون دو سال آینده، برای آقای رییسی سخت‌تر خواهد بود. مهاجری در ادامه در مورد اقدامات و برنامه‌های جریان آقای حسن روحانی اظهار بی‌اطلاعی کرد ولی از سوی دیگر ادعا کرد که حزب اعتدال و توسعه خیلی جدی به فضای انتخاباتی ورود کرده است. همچنین در مورد ایجاد ائتلاف بین این جریان با آقای لاریجانی اعلام بی‌اطلاعی کرد. وی در پاسخ به این سوال که چه سیاستی مناسب است تا طی چند ماه باقیمانده با پیروی از آن عملکرد مناسبی ارایه داد، گفت: جبهه اعتدال در حال حاضر به دنبال سیاست صبر و انتظار است تا معلوم شود سیاست اصلی کشور برای انتخاب چیست. خیلی از گروه‌ها و احزاب منتظر بودند تا ببینند رهبری در سخنرانی ۱۴ خرداد در حرم امام، چه چیزی در مورد انتخابات می‌گویند. ایشان خیلی گذرا گفتند: «بعدا در مورد انتخابات صحبت خواهم کرد.» این موضوع خودبه‌خود باعث دامن زدن به سیاست صبر و انتظار شد. از طرفی آقای رییسی هم در چند ماه گذشته هیچ اظهارنظری در مورد انتخابات نداشته‌اند.
یکدست‌سازی شکست خورد
در ادامه مهاجری در پاسخ به این سوال که آیا همکاری برای شکل‌گیری فضای انتخاباتی و مشارکت و حضور عقلا در عرصه انتخابات را ممکن می‌داند؟ به بیان فلسفه یکدست‌سازی حاکمیت پرداخت. او در این زمینه گفت که فلسفه یکدست‌سازی این بود که عده‌ای معتقد بودند تشتت افکار و بینش‌های سیاسی، باعث تقسیم قدرت و در نتیجه کاهش کارایی سیستم اجرایی و مایوس شدن مردم از نظام شده است؛ بنابراین باید یک دولت توانمند تشکیل شود که تمامی ارکان حاکمیت مانند قوه قضاییه، قوه مجریه، نهادهای اقتصادی مثل بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی، قرارگاه خاتم‌الانبیا، نهادهای نظامی پشتش باشند تا دوگانگی و سه‌گانگی در اداره کشور وجود نداشته باشد. این گروه معتقد بودند در صورت تشکیل چنین دولتی، طی یک دوره چهارساله امکان رشد و توسعه فراهم خواهد شد؛ اما پس از اجرا دو واکنش نسبت به این ایده دیده شد. عده‌ای معتقد بودند، حاکمیت یکدست، باعث شد افراد ناکارآمد در پست‌های اجرایی قرار بگیرند. عده‌ای هم معتقد بودند ایده یکدست‌سازی ایده درستی بود، اما شخص مناسبی برای این کار انتخاب نشد. اگر به جای آقای رییسی، آقای قالیباف یا آقای محسن رضایی انتخاب می‌شد چنین اتفاقی نمی‌افتاد. هر دو گروه در یک موضوع اشتراک دیدگاه دارند. نظر آنها این است که نباید این ایده را پس بگیرند؛ بنابراین می‌خواهند با اعمال اصلاحاتی دوباره آن را انجام بدهند. از اقداماتی که برای انجام و اجرای این تئوری صورت گرفت، جلوگیری از گسترش انتخابات و حضور پررنگ مردم بود. ریشه این تصمیم سال ۱۳۸۸ گرفته شد. سال ۱۳۹۲ هم راه دیگری جز تن دادن به شرایط موجود نبود؛ بنابراین این ایده در سال ۱۴۰۰ اجرا شد و آقای رییسی از قبل برنده انتخابات بود. او با بیان اینکه علت حرکت فضای سیاسی کشور به سوی انسداد صرفاً به خاطر اتفاقات امسال نیست و ریشه آن به تصمیماتی برمی‌گردد که در سال ۱۳۹۶ گرفته و عمل در سال ۱۴۰۰ اجرا شد، خاطرنشان کرد: اقدامات و سیاست‌های دولت آقای رییسی به عنوان مثال، گرایش سیاست به شرق به خوبی جواب نداد. او در ادامه گفت: تعداد زیادی تقاضا داشتند که آقای لاریجانی ثبت‌نام کند و حتی شایعه ثبت‌نام ایشان باعث ترس جریان قالیباف شده بود؛ اما اینکه آیا لاریجانی از فهرستی حمایت می‌کند یا نه؛ به نظر می‌رسد که ایشان هم پیرو سیاست صبر و انتظار هستند. از سوی دیگر، جریان پایداری و جریان دولت تلاش می‌کنند که فرصت‌ها هر چه زودتر به انتخابات نزدیک شود. بدین معنا که اگر الان فضای سیاسی باز شود، امکان افزایش گسترش مردم در انتخابات فراهم خواهد شد؛ بنابراین این جریانات، می‌خواهند اقدامات و شرایطی را که به گسترش انتخابات ختم می‌شود، به بهمن موکول شود تا گفتن و نگفتن آن تاثیری نداشته باشد و به نوعی افزایش مشارکت رخ ندهد. مضاف بر آن جبهه آقای قالیباف و جبهه پایداری و حتی جبهه شریان، بسیار ثروتمند هستند و در مدت زمان کم با تبلیغات گسترده موفق خواهند شد. در ادامه مهاجری، در مورد این نظریه که گویا مجلس و دولت با اقداماتی که باعث شرایط بد اقتصادی شده و همچنین قانون حجاب، باعث عصبانیت مردم می‌شوند، پاسخ داد: دولت چنین نیتی ندارد، اما توانایی بهبود شرایط را هم ندارد. دقیقاً همان شرایطی که در دولت قبل وجود داشت و اصولگرایان می‌گفتند که مشکلات به علت تحریم نیست، بلکه به علت ناتوانی دولت است، در این دولت هم وجود دارد؛ اما دولت توانایی بهبود وضعیت را ندارد.
رهبری، تنها عامل افزایش گسترش حضور در انتخابات
مهاجری در انتها عنوان کرد: برای گسترش حضور و مشارکت مردم در انتخابات، حتی در حد بسیار کم، هیچکس به‌اندازه رهبری نمی‌تواند اثرگذار باشد. مهاجری اضافه کرد که اگر شورای نگهبان در این انتخابات هیچ‌گونه مداخله‌ای نکند و حتی تمامی کاندیداها را تایید صلاحیت کند باز هم مشارکت بالا نخواهد رفت، اما راه برای آینده باز خواهد شد.