برنامه های نخوانده شده محیط زیستی احزاب

چند حزب، اعلام کردند که کمیته ها و کمیسیون های تخصصی محیط زیست حزبشان سال هاست بر روی معضلات محیط زیست بویژه موضع آب کار کرده اند، با کمک کارشناسان برنامه تدوین کردند و برنامه هایشان را هم به مسئولین ذی ربط ارائه کرده اند.

به گزارش ایسنا، نقش احزاب در پویایی دموکراسی، پیشبرد اهداف توسعه محور، ارائه راه حل های کارشناسی و تربیت نیروی متخصص بر کسانی که سیاست را به عنوان یک علم مطالعه می کنند، پوشیده نیست. همچنین این موضوع برای مسئولینی که دغدغه "کارآمدی" و "حکمرانی خوب" را دارند هم روشن است، اما همان طور که بسیاری از منتقدان شرایط موجود نیز گفته اند؛ احزاب در ایران تنها به گروه های ذی نفوذ شب های انتخابات تبدیل شده اند و کارایی در حوزه های کارشناسی ندارند.

مشکلات اقتصادی، معضلات اجتماعی و زیست محیطی زیادی وجود دارند که باید به جای نگاه سیاسی با نگاه کارشناسانه با آنها برخورد کرد، اما یا احزاب از آنها غافل هستند یا اگر به این موضوعات پرداخته اند بُرد صدایشان نهایت به اندازه انتشار بیانیه ای بوده است.

در چند روز اخیر که مشکل آب منطقه خوزستان بیش از همیشه مطرح شده و در حقیقت به یک معضل ملی بدل گشته؛ در میان بسیاری از اظهارات نادرست درباره چرایی وقوع این مشکلات؛ کارشناسانی بودند که سعی کردند خطاب به مخاطبان این بحران خاطرنشان کنند معضل آب منطقه خوزستان مشکلی قدیمی بوده و آنان سال ها پیش نسبت به رسیدن چنین روزهایی هشدار داده بودند.

اینکه چرا مسئولین نسبت به این مشکلات بی توجه بودند، اینکه چرا به آن میزانی که باید رسانه ها در جلب توجهه افکار عمومی تلاش نکردند، اینکه چرا حفاظت اصولی از محیط زیست و نوسازی زیر ساخت های کشاورزی به دغدغه دولتمردان تبدیل نشده، اینکه آثار کوتاه مدت و بلند مدت کمبود آب و برق در کشور بویژه مناطق محروم چیست، اینکه نقش و آثار رابطه با کشورهای همسایه در این میان چه اندازه است نیازمند مصاحبه ها و بررسی های کارشناسی است.

اما در این میان با توجه به نقش میانداری احزاب مقابل مردم و حاکمیت می توان این سوال را مطرح کرد که احزاب برای پیشبرد اهداف محیط زیستی، آگاهی بخشی در این حوزه، هشدار دادن به مردم و مسئولین فعالیتی داشته اند یا خیر؟

خبرگزاری ایسنا، در گفت و گو با اعضای برخی احزاب این پرسش را مطرح کرده که "آیا حزب متبوع شما کمیته / کمیسیون محیط زیست دارد" و آیا در سال های گذشته نسبت موضوع آب منطقه خوزستان به مسئولین و افکار عمومی هشدار داده بودید؟

محمد حسین شیخ محمدی، معاون سیاسی حزب ندای ایرانیان در پاسخ به این پرسش گفت: حزب ندای ایرانیان از ابتدای تشکیل نگاه «جامعه‌محور» به فعالیت حزبی داشت و ایده «حزب اجتماعی» را بر همین اساس مطرح کرد. تصمیم مؤسسین حزب بر این بود که برخلاف اکثر احزاب ایران، ندای ایرانیان در یک دفتر سیاسی خلاصه نشود. بر همین اساس دست به تشکیل دفاتری چون دفتر محیط‌زیست زد. بحران‌های زیست‌محیطی، بحران آب و تغییر اقلیم از مهم‌ترین اولویت ها و دغدغه‌های سیاسی، اجتماعی و زیست‌محیطی حزب ندای ایرانیان در طی سال های گذشت بوده است.

وی ادامه داد: طی این سال‌ها گاهاً انتقادهایی به ندای ایرانیان شد که جنبه‌های اجتماعی و محیط زیستی ندا بر بعد سیاسی‌اش غلبه دارد، ولی برخلاف نگاه منتقدین، اعتقاد داریم احزاب در کنار مسایل سیاسی باید به شکلی جدی به مسائل اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی ورود کنند.

این عضو حزب ندای ایرانیان افزود: باعث افتخار ما بود که طی این سال‌ها بارها از بحران آب و ریزگرد خوزستان گفتیم، از سختی مردم غیزانیه و روستاهای بی‌آب خوزستان گفتیم، از محرومیت‌ها و سوء مدیریت های مسئولان خوزستان گفتیم، به نقد کارشناسی طرح‌های انتقال آب پرداختیم و نسبت به تبعات زیان‌بار زیست‌محیطی، اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی آن هشدار دادیم. پیشنهاد دادیم مدیریت ریسک جایگزین مدیریت بحران در خوزستان شود. خواستار تغییر جدی و اساسی در مدیریت منابع آب ‏کشور و رفع ناکارآمدی سیستم مدیریت آب خوزستان شدیم. خواستار ایفای واقعی مسئولیت‌های اجتماعی وزارت نفت و شرکت‌های نفتی در قبال مردم خوزستان شدیم. از به رسمیت شناخته شدن حق اعتراض مردم خوزستان و شنیدن صدای مظلومیت آن‌ها گفتیم. خوشحالیم که تا حد توان تلاش کردیم که صدای مردم خوزستان باشیم، ناراحتیم که صدای ما به گوش مدیران ناکارآمد خوزستان و دولتی به حد کافی نرسید.

وی تصریح کرد: حزب ندا به‌عنوان حزبی اجتماعی برآمده از بطن جامعه اعتقاد دارد بهبود کیفیت محیط‌زیست و مدیریت مناسب آب نیازمند عزم ملی، مشارکت مردم، احزاب و دولت است. امیدواریم که سیاست‌گذاران و تصمیم سازان با به صدا درآمدن زنگ خطر کم‌آبی و بحران‌های محیط زیستی و شنیدن هشدارها و پیشنهادهای احزاب، جامعه مدنی و دانشگاهیان چاره‌ای بیندیشند و جلوی وقایع نامطلوب بیشتر را با درایت و تدبیر بگیرند.

حسین نورانی نژاد، سخنگوی حزب اتحاد ملت و عضو شورای مرکزی این حزب در پاسخ به سوال مطرح شده یادآور شد: کمیسیون مستقلی به نام کمیسیون امور زیربنایی و محیط زیست را به عنوان یکی از هفت کمیسیونی که ذیل دفتر سیاسی حزب اتحاد ملت داریم، را در ابتدا تاسیس کردیم. اتفاقاً یکی از مهم ترین موضوعات مطرح شده در این کمیسیون موضوع آب و بحران های آتی محیط زیست است. ما در این کمیسیون از نیروهای متخصص و زبیده ای که در سطح کشور بی نظیرند مثل آقایان کیانفر، میلانی و میرلوحی برای پرداختن به این موضوع استفاده می کنیم.

وی یادآور شد: سال ۹۸ مشخصاً برای مسئله آب از احزاب دیگر، در خانه اندیشمندان دعوت کردیم و در مورد مسئله بحران آب با آنها هم اندیشی کردیم تا توجهات را به این موضوع جلب کنیم.

این عضو حزب اتحاد ملت گفت: چهار سال پیش در مورد مسائل زیست محیطی خوزستان آقای میرلوحی از طرف حزب مامور شدند در منطقه حضور پیدا کنند و با همکاری اعضای شعبه خوزستان حزب روی این موضوع کار کردند. در مورد مسئله آب هم همین طور بوده است. ما روی موضوعاتی پیمان نامه پاریس و انرژی های تجدیدپذیر نیز تمرکز کردیم و برنامه مفصلی نوشتیم که در آستانه انتخابات ۱۴۰۰ این بخش را هم در برنامه ای که برای اداره دولت تهیه کرده بودیم گنجاندیم.

وی سپس گفت: در فراکسیون حزب در شورای شهر تهران هم روی این موضوع بسیار توجه کردیم. آقای میرلوحی در شورای شهر مصوبات خوبی را پیگیری کردند که به مدیریت انرژی در کشور کمک می کند. موضوع محیط زیست جز مسائل اصلی و پایه ای است. وظیفه همه کنشگران است تا به این حوزه توجه کنند.

محمد نیشابوری، سخنگوی حزب اسلامی کار در پاسخ به پرسش مذکور گفت: ما سال هاست که در حزب اسلامی کار کمیته محیط زیست داریم و بسیار فعال است. در مواردی مثل پدیده های فصلی، گرد و خاک، کم آبی، از بین بردن جنگل ها و آبخیز داری واکنش نشان دادیم و اعتراض کردیم. در بخش هایی با فعالیت های مردمی همراه شدیم و مشارکت داشتیم.

وی ادامه داد: در دو هفته اخیر در جلسات شورای مرکزی حزب در مورد موضوع آب جلساتی داشتیم، اخبار را تحلیل کرده و نظرات کارشناسی را بررسی کردیم. دوستان کارشناس ما معتقد بودند مشکل صرفاً از این دولت و دولت های قبل نبوده و معضل خشکسالی به شکل رونده ای سال هاست در کشور رشد پیدا کرده است.

این فعال سیاسی هشدار داد: بر اساس اعداد و ارقامی که منتشر می شود بزرگ ترین بحران کشور کم آبی خواهد بود و این روند ادامه دارد. کارشناسان توصیه های متعددی داشتند که شورای برنامه ریزی حزب مکلف شد مباحث را جمع بندی و به مدیران مربوطه ارسال کند. همچنین برای آگاهی مردم این موضوعات را رسانه ای خواهیم کرد.

وی ادامه داد: نحوه مدیریت و سو مدیریت در حوزه کشاروزی و آبداری مشکل اصلی است. سیاست ها و استراتژی هایی که برای حوزه کشاورزی به کار برده ایم اشتباه بوده است. برای خود کفایی سراغ بخشی از محصولات کشاورزی رفتیم که آب زیادی مصرف کردند اما می شد با قیمت کم تری آنها را وارد کنیم. برای استفاده از چاه های عمیق روش های درستی به کار نبردیم، مجوزهای غیر قانونی زیادی داده شد و که باعث فرونشست های اخیر شدند.

وی در همین رابطه نسبت به اثر سیاست خارجه بر موضوع محیط زیست و همچنین آثار مهاجرت ها بر اثر خشکسالی هشدار داد.

چند حزبی بودند که به این پرسش ها پاسخ ندادند، اما بر اساس همین چند گفت و گو با اعضای احزاب جریان اصلاحات که در سال های اخیر برای کسب جایگاه های سیاسی مثل ریاست جمهوری، مجلس و شوراهای شهر و روستا تلاش کردند، می توان گفت احزاب نسبت به موضوع محیط زیست و استفاده از نظر کارشناسان بی توجه نبودند.

معضل آب منطقه خوزستان بهترین زمان است که دولتمردان دریابند برای بهبود شرایط کشور چاره ای جز کار تخصصی استفاده از نظر کارشناسان و تقسیم کار با احزاب، سازمان های مردم نهاد و دانشگاهی ندارند. احزابی هستند که سال ها برای حل مشکل محیط زیست کار کارشناسی انجام داده است. اما برنامه های علمی و عملیشان خوانده نشد و هشدارهایشان شنیده نشد.