یادداشتی از کوروش الماسی پژوهشگر و عضو دفتر اقتصاد و توسعه
افزایش اقتدار ملی و تشکیل شورای منافع ملی
رفتار تهاجمی آمریکا و رییسجمهور غیر متعارف تحریک شده آن توسط رژیم صهیونیستی و حاکمان به شدت سنتی و غافل از مناسبات جدید روابط بین المللی عربستان، انجام برخی اقدامات عاجل و کاربردی را از سوی بزرگان و نخبگان الزامی میکند.
مدیریت منافع و امنیت ملی به اعتبار وعدههای کشورهای دیگر مانند روسیه، چین، اروپا و... خطایی نابخشودنی با پیامدهای ویرانکننده خواهد بود. مدیریت پایدار، کاربردی و اطمینان بخش منافع و امنیتملی باید تنها به اعتبار تواناییهای داخلی مبتنی بر سازماندهی منسجم خرد جمعی باشد.
خروج دونالد ترامپ از برجام، عملکرد روسیه در وقایع اخیر تهاجم گسترده رژیم صهیونیستی به سوریه و سخنان اخیر پوتین، مبنی بر خروج همه نیروهای خارجی از سوریه شفافترین گواه بر ناپایدار بودن توافقات و وعدههای بینالمللی است. به باور نگارنده، مبنا و پایدارترین پشتیبان توافقات بین المللی اقتدار ملی یا باج دهی کشورهای در حال توسعه به کشورهای توسعه یافته است.
شرایطی که خروج آمریکا از برجام بهوجود آورده است را نمیتوان با اظهارات (درخواست یکی از بزگواران مجلس خبرگان از رییس جمهور)، عملکرد (رفتار برخی نمایندگان در مجلس) و تهدیدهای هیجانزده، آشفته و غیر عملی برخی صاحب منصبان و سیاستورزان انتصابی و انتخابی مدیریت کرد. اقتدار و توان چانهزنی در مذاکرات بین المللی تابع بیقید و شرط انسجام ملی که در یک صدا بودن حاکمیت تبلور مییابد، است. متاسفانه نه فقط در بحث برجام که در بسیاری امور مدیریت کلان، عملکرد منسجمی که پیش شرط کارآمدی نظام است، ندارد.
کشور به ویژه با خروج آمریکا از برجام به شدت نیازمند یک صدایی مدیریت کلان است. یکصدایی که حاکی از انسجام نخبگان، دلسوزان وطن و صاحب منصبان است؛ نه فقط باعث تقویت توان چانهزنی دیپلماتها در مبادلات روابط خارجه میشود بلکه پیام اقتدار نظام را به دوستان و دشمنان دور و نزدیک ارسال میکند.
نگارنده در چندین یادداشت مهمترین راهکار عملی و زود بازده تحقق انسجام مدیریت کلان را ایجاد شورای عالی منافع ملی دانسته است. مهمترین وظیفه شورا یا نهاد عالی منافع ملی تجمیع همه دیدگاههای گوناگون پیرامون چگونگی مدیریت کلان در عرصه داخلی و روابط خارجه خواهد بود. در نهاد شورای عالی منافع ملی صاحب منصبان، متنفذان و دلسوزان صادق نظام و کشور به منظور تفاهم، هم اندیشی، همکاری و تدوین راهکارها و راهبردهایی که بیشتر صاحب نظران پیرامون آنها اجماع دارند، می پردازند.
روسیه، چین، اروپا و... هزگر نمیتوانند منافع و امنیت ملی ما را تامین و تضمین کنند. هزینه تکیه بر اقتدار ملی که متکی بر انسجام و کارآمدی مدیریت کلان باشد، بدون هیچ تردیدی کمتر، پایدار و مطمئنتر خواهد بود.
مقام معظم رهبری در برهههای گوناگون با دوراندیشی و ذکاوت خاص عامل تعیینکنندهای در حل و فصل دشواریهای گوناگون ملی بودهاند. به باور نگارنده، به منظور ایجاد انسجام مدیریت کلان که موجب تضعیف عملکرد تهاجمی آمریکا، رژیم صهیونیستی و اذهان آشفته حکام عربستان خواهد شد، بسیار کاربردی و سودمند خواهد بود اگر معظمله در راستای تفاهم، همکاری، کارآمدی و هماندیشی نخبگان با نظرات متفاوت و گاهی متناقض دستور ایجاد شورای عالی منافع ملی را صادر کنند.
شورای عالی منافع ملی به مثابه صافیای که اندیشهها، اهداف و نظرات گوناگون را یک صدا و منسجم میکند، عمل میکند.
اقتدار ملی مبتنی بر انسجام مدیریت کلان که برآیند تفاهم، هماندیشی و همکاری نخبگان دارای دیدگاههای گوناگون هستند، کم هزینه و پایدار ترین بنیاد اقتدار ملی است که میتواند هر بدخواهی را که اندیشه شومی برای ایران زمین در سر دارد، خنثی کند.